نقد و بررسی
روزنامه خاطرات ناصرالدین شاه در سفر سوم به فرنگستان چاپ قدیمیچاپ قدیمی و متن کامل
با اطمینان خرید کنید، کتابفروشی میم دارای نماد اعتماد از وزارت صنعت، معدن و تجارت می باشد.
کتاب روزنامه خاطرات ناصرالدین شاه در سفر سوم به فرنگستان
- به کوشش دکتر محمداسماعیل رضوانی و فاطمه قاظیها
- از انتشارات سازمان اسناد ملی ایران
- و با همکاری خدمات فرهنگی رسا
- سال چاپ ۱۳۷۱
فهرست کتاب
- مقدمه
- متن سفرنامه
- فهرست اشیاء خریداری شده
- شرح حال نامدارانی که همراه ناصرادین شاه بوده اند یا به مناسبت ذکری از آنان شده است
- نمونهٔ دستخط ها و اسناد
بخشی از متن کتاب
روزنامهٔ خاطرات ناصرالدین شاه در سفر سوم به فرنگستان
ناصرالدین شاه از فرمانروایان معدودی است که به هر سفری رفته است سفرنامه نوشته است. اگرچه هنوز سفرنامه های او با سفرنامه های سیاحان معروف جهان مقایسه نشده است اما اگر روزی چنین مقایسه ای انجام گیرد گمان نمی رود از بسیاری از سفرنامه نویسان عقب بماند و نوشته های او چه از نظر کمیت و چه کیفیت فروتر از سفرنامه های دیگران باشد. اما نکته ای که باید به آن توجه داشته باشیم این است که ناصرالدین شاه منحصرأ قصد سفرنامه نویسی نداشته است وی علاقه وافری داشته است که زندگانی خود را روز به روز یادداشت کند و چون قسمتی از خاطرات روزانه او مصادف با سفرهای متعدد داخلی و خارجی او شده است این قسمت از خاطرات يعنی یادداشت هائی که در روزهای سفر انجام یافته نام سفرنامه به خود گرفته است.
به گفته
برخلاف گفتهٔ ظل السلطان این یادداشت ها در تمام مجلدات با خط خود ناصر الدین شاه نیست و نمی تواند باشد. معذالک سلسله خاطرات او که در سال های سفر اول و دوم او به اروپا انجام گرفته است بیشتر به خط اوست. این سلسله خاطرات در دو جلد در سازمان اسناد ملی ایران موجود است که خود نام «کتابچه» یا «روزنامه» بر آن نهاده است. اما یادداشت های مربوط به سفر سوم را در سر فصل به خط خود آغاز میکرده چند سطری می نوشته آنگاه به تقرير خاطرات می پرداخته و منشیان خوشنويس متعدد او، با سواد و کم سواد نوبت به نوبت تقريرات او را تحرير میکرده اند. خودش با خط خود منظره جالبی را از نحوه تحریر خاطرات در آغاز همین «کتابچه» یا همین «روزنامه» که در دست خواننده گرامی است ارائه داده است.
نمونه ای از دستخط ناصرالدین شاه
امشب که شب 14 شهر رجب ۱۳۰۶ هجری قمری است یکساعت و چیزی بالا از شب رفته است. و سه روز به عید نوروز یعنی تحويل حمل مانده است و اواخر حوت است. در اطاق تالار برلیان این کتابچه را به دست گرفته شروع کردیم، انشاء الله تعالی به خواست خدا و توجه ائمهٔ هدی این روزنامه هم در نهایت خوبی و خرمی به سلامتی دوستان و محبان و خودمان به انجام می رسانیم. باشی قلمدان نگاهداشته است ـ اکبری لاله ـ امین خلوت کتابچه روزنامه کهنه در دست و مستعد نوشتن این کتابچه ـ اعتمادالسلطنه روزنامه فرنگی در دست منتظر خواندن و میرزا محمد خان برای اولاله نگاهداشتن مجد الدوله، ابوالحسن خان، مردک، محمدعلی خان، محمدحسن میرزا، اديب، جوجه، کریمخان، آقادائی، تقی خان آب در دست ایستاده.
نویسندگان روزنامهٔ خاطرات ناصرالدین شاه
مهمترین نویسندگان یا صحیح تر محررین این خاطرات نخست امین خلوت بوده که قسمت عمده سفرنامه را تحریر کرده است. امین خلوت سعی داشته است خط مخدوم خود را تقلید کند و شبیه ناصرالدین شاه بنویسد. اما خط او در عین شباهت زیباتر از خط شاه است و خواندن آن نیز آسان تر است. محرر دیگر ناصرالملک بوده است که قسمت عمده آخر كتاب به خط او است. در میان این دو محرر عمدہ محررین دیگر عبارتند از خود شاه که هر بار بیش از چند سطر یا حداکثر یکی دو صفحه تحریر نمیکرده است.
توسط رضا در تاریخ
این کتاب هم جزوی از کتاب های خوب هست